تعمقی در سوره هود بخش بخش اول
- نوشته شده توسط مدیر سایت
- دسته: تعمقی در سوره هود
- بازدید: 621
بسم الله الرحمن الرحیم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ – نمی شود معنی کرد ، دو حیطه ای است که هر کس آن را درک کرد دیگر ترس نخواهد داشت . بنام چنین خدایی که هم رحمان است و هم رحیم .
الر – حروف اشاره ، رمز در قرآن .
كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ(1)
کتابی است که آیات آن استحکام یافته ، سپس از جانب حکیمی آگاه توضیح داده شده است . خیلی از قوانین ، خیلی از گفتارها و خیلی از پندها در جهان ، شنیده شده ، تدوین شده ، آماده شده ولی فقط زمانی قابلیت پخش را پیدا کرده که یک فرد بالاتری ، اندیشمندی تواناتر آن را یکبار می خواند و آن را تصحیح می کند و مُهر می کند که بهتر از این نمی شود . آیات الهی آیاتی نیست ، کلماتی نیست ، قوانینی نیست که همین گونه صادر شده باشد بر آنها آنچه که مقدر الهی است وارد شده و آنها به آنچه که به آن وظیفه دار هستند آگاه شدند و بسیار محکم و استوار بر زمین وارد شدند و به دست حکیمی آگاه توضیح داده شدند . نه تنها آمدند بلکه توسط حکیمی آگاه ، آگاهیِ صرف ، برای مردم توضیح داده شدند و این توضیحات هنوز هم در هر عصری و هر زمانی بسته به شرایط محیط ادامه دارد .
أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ(2)
که جز خدا را نپرستید و من شما را از جانب او بیم دهنده و مژده رسان هستم ؛ نکته اول : جز خدا را پرستش نکنید . مگر چیز دیگر را آدم می تواند بپرستد ؟ آدم اصولاً آن چیزی را می پرستد که خیلی بزرگ است ، خیلی ارزشمند است ، منتهی این نزد آدمها متفاوت است . برای بعضی ها این قدر برای بعضی دیگر این قدر و برای بعضی ها خیلی بزرگتر ، حد دارد . پس بنابراین هر چیزی را نمی توان پرستش کرد . خداوند در آیاتش دستور داده که جز خدا را نپرستید ، کدام خدا ؟ همان خدایی که این آیات مستحکم را فرستاد به حکیمی آگاه که برای من و شما توضیح بدهد و کار حکیم آگاه بشارت دادن و هشدار دادن است . هشدار برای انجام اعمالی که باعث عذاب خواهد بود و خطاست و بشارت برای انجام اعمالی که برای شما خیر و برکت است .
وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتَاعًا حَسَنًا إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ(3)
و دیگر این که از پروردگارتان آمرزش بخواهید سپس به او روی کنید .
ما اول به درگاه پروردگار روی می کنیم بعد آمرزش می خواهیم . آمرزش یعنی بخشش ، بخشش یعنی چه ؟ آن چیزی که انجام دادیم و به غلط بود ، دانستیم و انجام دادیم یا ندانستیم و انجام دادیم ؛ که دانستیم و انجام دادیم بخشیدنش سخت تر خواهد شد و نفهمیدیم و انجام دادیم بخشیدنش راحت تر خواهد بود . پس ابتدا از درگاه حق بخواهیم که ما را ببخشد ، ما را بیامرزد و بعد به سوی خداوند روی کنیم . این درخواست بخشش نشان دهنده پشیمانی ما از آنچه که انجام دادیم و پشیمانی نشان دهنده آن که دیگر انجام نخواهیم داد . آیا واقعاً ما این طور هستیم و این چنین رفتار می کنیم ؟ درس قرآن است . ابتدا آمرزش بخواه یعنی از خدا بخواه که ببخشد ، بگذرد از آنچه که سر جای خودش قرار نداشته ، بعد از آن رو به خدا کن . که شرط نگاه کردن به این روی شما ، شرط پذیرفتن درخواست آمرزش شما ست. اول درخواست شما پذیرفته شود بعد به شما نگاه کند .
تا شما را از بهره ای نیکو تا مدتی معین بهره مند سازد ، درکجا ؟ در دنیا ، چون وقت معین برای دنیاست . مدت معین یعنی داشتن زمان ، زمان مخصوص دنیاست . تا بهره ای نیکو تا مدتی معین بهره مند سازیم . پس آمرزش می خواهیم و روی به پروردگار می کنیم تا از آنچه که از مدت معین ما باقی مانده بهره ای نیکو ببریم .
و به هر صاحب فضیلتی فضل او را عطا کنند ؛ هرکسی به تناسب آنچه در دنیا نیکویی کسب کرده ، خداوند به او بخشش و تفضّل می کند . هیچ کسی نگران این نباشد که سهم او را کمتر از دیگری بدهند . خداوند در عدلِ بزرگ به بندگانش نگاه می کند .
و اگر روی گردان شوید من از عذاب روزی بزرگ بر شما بیمناکم . پذیرش کردید تا اینجا آمدید که آمدید ولی اگر گفتید من نمی خواهم و نمی پذیرم . خداوند توسط پیامبرش این بشارت را به شما داد که درخواست آمرزش کنید ، رو به خدا کنید تا به شما در مدت معین تان بهره ای نیکو بدهد و به هرکسی هر چقدر نیکی و نیکویی فراهم کرده به همان اندازه بخشش می کند . شما روی گردان شدید ! سرتان سلامت خداوند به پیامبرش دستورداده به شما هشدار می دهد : من از عذابی روزی بزرگ بر شما بیمناکم ، آن روز بزرگ فقط روز محشر است ، تو هم که خبر نداری بالاخره درست است یا غلط صبر کن منتظر باش ، هیچ ایرادی ندارد . اما فراموش نکن عذاب روزی بزرگ به شما قسمت خواهد شد و آنچه که وعده در آخرت است نمونه های کوچکش در دنیا هم وجود دارد .
إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ(4)
بازگشت شما به سوی خداست او بر هر چیزی تواناست
پیغمبر به مردم می گوید که شما برمی گردید . برمی گردید چون بازگشت تان به سوی خداست و خداوند برای برگرداندن شما و تمام آنچه که فرموده تواناست و قادر به انجام آن است .
أَلَا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلَا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ(5)
آگاه باش ! (خداوند به پیامبر می فرمایند : این حرفها را که زدی به گوش اینها رساندی) آگاه باش که آنها سینه های خود را خم می کنند یعنی سر را دولا می کنند تا خود را از او پنهان دارند . فکر می کنند که اگر چنین کنند و پیغمبر خدا آنها را نبیند از چشم خدا هم پنهان باقی می مانند . آگاه باش ! آنگاه که جامه هایشان را به سر می کشند ، گوشه های عبا و لباس شان را روی سر می کِشند که به خیال خودشان ، خودشان را پنهان کنند ، چهره شان را پنهان کنند ، چرا پنهان کنند ؟ که ناباوری شان ، خشم شان ، عصبانیت و نفرتشان از دید پیغمبر پنهان بماند . آگاه باش آنگاه که جامه هایشان را بر سر می کِشند و آنچه را نهان می دارند یا عیان می کنند چه در زیر بالاپوش ها و عباهایشان ، چهره ها و نیّات قلبی را پنهان کنند و چه بر زبان جاری کنند و آشکارا بگویند ، همه را خدا می داند .
همانا او به اسرار دل ها آگاه است ؛ خداوند به آنچه که انسانها در دل هایشان پنهان می کنند آگاه است . مراقب دلهای آدمهای روبرویتان نباشید مراقب دلهای خودتان باشید . به این که دیگران چه چیزی را پنهان می کنند کار نداشته باشید ، به این که شما چه چیزی را پنهان می کنید با آن کار داشته باشید . سعی کنید در زندگی چیزی برای پنهان کردن نداشته باشید ؛ که اگر بنده خدا نداند قطعاً خداوند به آن آگاه است و وقتی خداوند می داند در هر بنده ای ذرّه ای الهی از خداوند به ودیعه گذاشته شده است . هر بنده ای که ودیعه اش را درست بهره برده باشد به راز شما می تواند آگاه شود ، مواظب باشید ما گفتیم . بعضی ها را می بینید شما نگفته او می داند که چه می خواهید ، به کجا ارتباط دارد ؟ با هیچ کجا ، با ذرّه درون خودش مرتبط است . ذرّه درونش او را آگاه می کند از آنچه که دردرون تو می گذشت ، پس مراقب گفتگوهایتان باشید . بسیاری مولودی می خوانند ، نوحه می خوانند حتی گاهی یک شعر را یا یک مولودی یا یک نوحه را دو نفر با هم اجرا می کنند یکی جدا ، یکی جدا ، یکی بر دل می نشیند ، دیگری بر دل نمی نشیند ، چرا ؟ پس مراقب باشید فکر نکنید اگر هر کاری را شما انجام دهید همان خواهد بود که دیگری انجام داد این طوری نیست . و چه کسی به این رمز و راز آگاه است ، خداوند و هرکسی که از آن ذرّه الهی بهره برده باشد .